Ślady Polskość na Gibraltarze. Dzień Wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych
W tych pierwszych dniach listopada po raz kolejny udajemy się w te niezwykłe miejsca wiecznego spoczynku naszych bliskich i znajomych, by wspomóc ich swoją modlitwą i obecnością. Stawiając znicze i kwiaty na grobach, zastanawiamy się nad sensem ludzkiego istnienia i przemijania, a dla wielu z nas wierzących jest to wielka lekcja wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa, który jako pierwszy umarł i powstał na nowo do życia, aby swoją mocą powołać nas i naszych zmarłych do wieczności w niebie.
W tych dniach nasze myśli biegną także w kierunku tych, którzy oddali swoje życie za Ojczyznę, Polskę, za Jej wolność i niepodległość. Jest to nie tylko wielka lekcja historii, ale i dar wdzięczności za ofiarę ich życia.
Jest takie miejsce naznaczone daniną polskiej krwi oddanej za kraj, to oddalony 3000 km od Polski, Gibraltar, Brytyjskie Terytorium Zamorskie na południu Półwyspu Iberyjskiego na granicy z Hiszpanią. To miejsce, a może bardziej data 4 lipca 1943 roku zapisała się na trwałe do polskiej historii poprzez tragiczne wydarzenie tak zwanej Katastrofy Gibraltarskiej.
To wydarzenie budzi wiele kontrowersji i znaków zapytania, ze względu na decyzję władz brytyjskich, by na kolejne kilkadziesiąt lat zamknąć archiwa dotyczących tego wydarzenia. Oczywiście nie chcę w tym momencie pisać o wymiarze historycznym tego wypadku, ale pragnę skoncentrować się na miejscach upamiętniających tę historię, dzięki którym my Polacy mieszkający tutaj, możemy pomodlić się i zapalić znicz w tych dniach pełnych zadumy.
Cała historia odnosi się do jednego wydarzenia z 4 lipca 1943, upamiętniona w trzech miejscach Gibraltaru.
Pierwsza to Katedra Diecezji Gibraltarskiej p.w. Ukoronowania Najświętszej Maryi Panny, w której przez dobę przechowywano ciało generała Władysława Sikorskiego, Naczelnego Wodza i Premiera RP na Uchodźctwie. 5 lipca 1943, biskup Richard Fitzgerald odprawił Mszę św. Żałobną za generała i wszystkich poległych w katastrofie. Na pamiątkę tego wydarzenia wmurowano tablicę pamiątkową, która została odsłonięta przez ówczesnego Biskupa Gibraltaru Bernarda Devlina oraz Arcybiskupa Szczepana Wesołego, delegata duszpasterstwa emigracji polskiej w latach 1980- 2003. To wydarzenie miało miejsce za pontyfikatu św. Jana Pawła II. Obok tablicy w języku angielskim, która uzmysławia wszystkim przychodzącym do katedry genezę tego miejsca, został zamieszczony obraz Matki Bożej Częstochowskiej, ufundowany przez Leona Śliwińskiego, byłego oficera polskiego wywiadu we Francji, jako osobiste wotum za ocalenie życia w czasie II Wojny Światowej przez Matkę Bożą, szczególnie podczas aresztowania jego osoby przez władze niemieckie.
Drugim miejscem polskości na Gibraltarze jest najbardziej wysunięty na południe punkt miasta, z którego widać przy dobrej, słonecznej pogodzie Afrykę, Maroko i enklawę Hiszpańską- Ceutę, które oddalone są mniej więcej 20 kilometrów od brzegów Europy. Ten punkt Gibraltaru nazywa się „Europa Point”. W 2013 roku, dzięki staraniom władz w kraju i pracowników Ambasady Polskiej w Londynie, uzyskano pozwolenie od władz Gibraltaru na postawienie Pomnika Katastrofy Gibraltarskiej. Jet to replika śmigła Liberatora, maszyny, która służyła siłom zbrojnym Wielkiej Brytanii w czasie II Wojny Światowej. Na pomniku upamiętniono imiona i nazwiska generała, oraz jego współpracowników ze strony polskiej i brytyjskiej.
Trzecim miejscem jest the North Front Cementary, cmentarz usytuowany przy lotnisku. Na nim spoczywają ciała trzech żołnierzy, którzy stracili życie w wyniku wypadku. Dwóch z nich to Brytyjczycy, Pułkownik Cazelet i Brygadier Whiteley. Trzecim żołnierzem jest Polak, pułkownik Jan Gralewski. Ten ostatni z powodu nie wyjaśnionych do końca przyczyn katastrofy, dla historyków pozostaje zagadkową postacią. Prawdopodobnie był on kurierem Państwa Podziemnego wysłanym do gen. Sikorskiego na Gibraltar.
Te trzy miejsca stają się śladami polskości na Gibraltarze, którzy walczyli o wolność Ojczyzny, a nam Polakom mieszkającym tutaj daje one możliwość, jak napisałem wcześniej, pomodlić się i mieć poczucie, że jesteśmy następnym pokoleniem naszego narodu na ziemi Gibraltaru.
Pomódlcie się, proszę za tych, którzy zginęli tutaj, i w innych miejscach świata za wolność Polski, i za nas, następne pokolenie Polaków mieszkających poza granicami kraju. Pozdrawiam i odwzajemniam modlitwę. Szczęść Boże.
ks. Piotr Gąsiorek
Gibraltar
Zamieszczone zdjęcia ukazują te trzy miejsca opisane w artykule, w dniu 2 listopada 2021 roku (Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych).
